Temat P 16. ✪ Taktyka: atak z odsłony (z baterii) - szach z odsłony

Wrocław
Polska

+48 604 514 545
szachmat.edu.pl

Kiedy jedna bierka wykonuje ruch i atakuje (lub stwarza grożbę), a druga - odsłonięta przez tą pierwszą - też atakuje (lub stwarza groźbę), jest to atak z odsłony.
Ustawienie figur umożliwiające taki atak z odsłony nazywamy baterią.
Bateria to zdwojenie, a nawet strojenie figur w tym samym rzędzie, kolumnie lub przekątnej, celem wzmocnienia ich siły działania.

I. Atak z odsłony powinien być wymierzony w niebronione bierki lub bierki o większej wartości niż nasze bierki atakujące.
Zadanie 1 Atak z odsłony (z baterii).
Na diagramie obok, czarne mogą zaatakować gońcem hetmana. Przeszkadza im jednak ich własna bierka - czarny skoczek.
Gdzie odejść skoczkiem, aby zaatakować bierki białych?
1. Sb4 !
- Goniec teraz atakuje z pola b7 hetmana, a skoczek z b4 wieżę! Białe nie mogą się obronić przed dwoma jednoczesnymi atakami i tracą materiał.
Zadanie 2 Atak z odsłony (z baterii).
Biała wieża z e1 może zaatakować hetmana. Przeszkadza jej jednak goniec białych.
Gdzie nim odejść, żeby wyrządzić najwięcej szkód w obozie czarnych? 1. G:a6 - do dobre, ale nie najlepsze posunięcie. Goniec bije piona i atakuje hetmana, który musi bronić się przed atakiem wieży.
Jednak białe mogą zagrać lepszy ruch, by zdobyć więcej.
1. G:g4 ! - tak, teraz białe atakują hetmana i wieżę! Dlaczego to jest lepszy ruch? Policz: Goniec bijąc pionka zyskuje 1 pkt. Pionek ten był broniony i goniec jest teraz pod atakiem, ale czarne nie mogą go zbić, gdyż straciłyby hetmana. Czarne powinny bronić hetmana, a wówczas biały goniec będzie miał czas na ucieczkę przed atakiem piona.
Goniec białych atakując wieżę ma szansę zbić bierkę wartą 5 pkt. a sam jest wart 3 pkt. Kiedy zatem po zbiciu wieży prawdopodobnie goniec zginie zbity przez skoczka (lub hetmana, który atakowany może uciec, aby bronić swoją wieże) różnica na korzyść białych wyniesie 2 pkt.!

Ważna porada!
Przykład z zadania 2 jest bardzo pouczający, w jaki sposób grać w szachy.
1. Dobrze jest ustawić wieżę na takiej kolumnie (w tym przypadku "e") aby - mimo innych figur na tej kolumnie - atakowała w obozie przeciwnika cenniejsze bierki (hetmana lub króla). Może się przydarzyć okazja na atak z odsłony!
2. Jeżeli dostrzeżesz dobre posunięcie, nie wykonuj go od razu - zastanów się, czy nie ma jeszcze lepszego!

II. Najsilniejszą wersją ataku z odsłony jest tak zwany odkryty szach. Polega to na tym, iż po posunięciu bierką, odsłania atak na króla przeciwnika.
Zadanie 3 Szach z odsłony.
Na diagramie obok, białe mogą zaatakować króla czarnych hetmanem, ale atak przesłania własny skoczek.
Gdzie odejść skoczkiem, aby odsłonić szacha i zaatakować bierki czarnych?
1. Se6+ !
- Skoczek odsłonił szacha i jednocześnie atakuje pola: d8, na którym stoi hetman, oraz c7, na którym może stanąć hetman czarnych, aby obronić króla przed szachem. Uwaga! Czarne najpierw muszą bronić się przed szachem, ale w każdej obronie tracą hetmana!
Zadanie 4 Szach z odsłony.
Czarna wieża może zaatakować białego króla, ale przeszkadza jej czarny goniec. Gdzie odejść gońcem, aby zdobyć przewagę?
1. Gf3+! - goniec staje na polu, z którego atakuje hetmana. Hetman nie może reagować na atak, gdyż po odejściu gońca czarna wieża szachuje białego króla.
III. Aby przeprowadzić atak należy przygotować baterię. Należy zdwoić w tym samym rzędzie, kolumnie lub przekątnej bierki, z których jedna z nich - ta odsłaniana - będzie działać - atakować - po linii.
 
Zadanie 5
 
Zadanie 6

Zadania do domu
Ustaw pozycję, jak na poniższych diagramach. Sprawdź kto jest na posunięciu. Znajdź najlepszy atak z odsłony.
Zadanie 1
Zadanie 2
Zadanie 3
Zadanie 4
Zadanie 5
Zadanie 6

Zadania - odpowiedzi: 1. S b6+ 2. .. H c3 3. d4 4. G f5+ 5. W d8+ 6. K e2