Szpila (klamra) to sytuacja, w której figura większej wartości jest atakowana przez figurę mniejszej wartości i nie może się ruszyć bez narażenia na atak znajdującej się za nią słabszej figury (bierki).
Najniebezpieczniejsza jest królewska szpila (klamra) - sytuacja, w której szachowany jest król, a kiedy on odchodzi, bita jest bierka, która znajdowała się za nim.
Zadania na lekcji
Ustawiaj bierki jak na przykładach poniżej.

	Zadanie 1 Szpila. Biała wieża dała szacha. Czarny król musi odejść, a kiedy to zrobi, czarny hetman zostanie stracony.
	Zadanie 2 Szpila. Czarny goniec dał szacha. Biały król musi odejść. Nawet kiedy będzie bronił hetmana, to czarne zyskają, wymieniając gońca za hetmana.
	Zadanie 3 Szpila. Białe, grając gońcem na f3, atakują hetmana. Hetman - jako bardziej wartościowa figura - stał się ofiarą szpili. Musi odejść, by poświęcić mniej wartościową wieżę.
	Zadanie 4 Szpila. Co się stanie, kiedy białe zagrają gońcem na b4 ? Wieża zostanie zmuszona do odejścia, a czarny skoczek zostanie zbity.

Obrona przed szpilą (klamrą):
- sprawdzamy, czy możemy odejść atakowaną figurą, tak aby broniła bierki za nią,
- sprawdzamy, czy atakowaną figurą nie możemy dać szacha, ale takiego, aby przeciwnik broniąc się przed szachem nie mógł zbić bierki, którą szachujemy.

Szpila (klamra) - to odwrotność związania, które omówione jest w następnych lekcjach.

Röntgen (rentgen) - ma miejsce, kiedy figura atakuje pole lub figurę poprzez inną figurę.
Wzajemna wartość figur nie ma tu znaczenia.

Zadanie 5 Röntgen. Czarną wieżę na a8 atakuje biała wieza na a1 i koniec z f3. Atak tego gońca następuje przez gońca czarnych na d5. W takim "prześwietlającym" ataku ważna jest kolejność bić: 1. W:a8! G:a8 2. G:a8 Jak z prawdziwymi promieniami Röntgena trzeba wiedzieć jak ich używać. Natychmiastowe 1. G:d5? przegrywa, bo 1. .. W:a1!

Zadanie 6 Röntgen. Pozycja z partii Mistrza Świata Roberta Fishera z arcymistrzem Arturem Bisguierem. Czarne spodziewały się bicia hetmana: 1. W:d3 i po odbiciu W:d3 liczyły na wygraną dwóch wież przeciwko hetmanowi. Fisher zagrał jednak, jak na mistrza przystało i zastosował Röntgen. 1. H:d7! H:d7 2. W:d7 Zauważ, że po 1. H:d7! hetman białych jest broniony przez wieżę na d1! Przykład arcymistrzowskiego Röntgena!

Zapamiętaj!
Tylko gońce, wieże i hetmany mogą wykonać szpilę (klamrę) oraz Röntgen.

---

Zadania do domu Ustaw pozycję, jak na poniższych diagramach. Sprawdź kto jest na posunięciu. Wskaż najsilniejsze szpilę (klamrę)..

Zadanie 1	Zadanie 2
Zadanie 3	Zadanie 4
Zadanie 5	Zadanie 6

Zadania - odpowiedzi: 1. W e1 2. G f3 3. H c6 4. W f3 5. G c3 6. H a8

---