Termin debiut ma dwa znaczenia: pierwsze to ogólnie taka faza gry, kiedy rozpoczynasz partię bierkami z pozycji wyjściowej i przygotowujesz plan gry. Drugie — to nazwa ciągu posunięć rozpoczynającego realizację jakiegoś planu gry.
Istnieją setki, a nawet tysiące takich sekwencji posunięć. Zaawansowani gracze wcześniej wiele czasu poświęcają na ich zapamiętanie, zrozumienie celów i poznanie konsekwencji zastosowania debiutu.
Debiuty szachowe tradycyjnie dzielimy na trzy grupy: otwarte, półotwarte i zamknięte. Niekiedy poszerza się tę klasyfikację o otwarcia nieregularne czy flankowe.

Debiuty otwarte

W debiutach otwartych partia zaczyna się po posunięciach 1.e4 e5. Obie strony otworzyły grę dla hetmana i gońca i jednocześnie wzięły pod kontrolę ważne punkty w centrum (białe kontrolują pola d5 i f5, natomiast czarne pola d4 i f4). Gra długo toczy się o piona e5, którego białe mogą już zaatakować w drugim posunięciu ( 2.Sf3, 2.d4 i 2.f4) [patrz diagram]. Czarne również mogą przystąpić od razu do kontrataku napadając na pionka e4 (2. .. Sf6, 2. .. d5 i 2. .. f5). Ale najbardziej solidnym planem jest obrona punktu e5 za pomocą 2. .. Sc6, gdyż skoczek oprócz obrony piona bierze pod kontrolę inne pola w centrum. Białe mogą konsekwentnie kontynuować nacisk na e5, np. po ruchu 3. d4 (partia szkocka). Często rozwija się gońca na b5, aby wciąż stwarzać groźby centralnemu pionkowi czarnych, tym razem poprzez próbę eliminacji obrońcy (partia hiszpańska). Znanym Ci już ruchem jest 3. Gc4, w którym białe stwarzają naciski na centrum i dalej bezpośrednio na pozycję króla przeciwnika (partia włoska).

W debiutach otwartych powstaje aktywna, figurowa gra. Powstające w toku gry warianty prowadzą często do ostrej i kombinacyjnej gry, w której liczy się spostrzegawczość i umiejętności taktyczne.

Debiuty półotwarte

Kiedy po 1. e4 czarne nie odpowiadają 1...e5„ lecz wykonają dowolne inne posunięcie, to mamy do czynienia z debiutami półotwartymi. Powstające tutaj asymetryczne pozycje prowadzą do ostrej gry z obustronnym szansami. Najpopularniejszą odpowiedzią jest ruch 1. .. c5 (obrona sycylijska), 1. ..e6 (obrona francuska), 1. .. c6 (obrona Caro-Kann), a nawet 1. .. d5 (obrona skandynawska) [patrz diagram].

Debiuty zamknięte

Wszystkie otwarcia nie zaczynające się ruchem 1.e4 zaliczane są do debiutów zamkniętych. W tych partiach gra ma przeważnie charakter spokojny, bez możliwości zaskoczenia przeciwnika, np. taktycznym uderzeniem, dlatego zawodnicy powinni wykazać się tu większą znajomością debiutu i rozgrywania pozycji. Najpopularniejszym zagraniem jest 1.d4 , po którym następuje odpowiedź: 1. ..d5 2. c4 (gambit hetmański) oraz 2. Sf6 Sf3 i inne ruchy niż 3. c4 (pionkiem hetmańskim).

ZADANIA na lekcji
Pobierz blankiet do zapisu szachowego. Do pobrania TUTAJ (w formacie .pdf).
Wydrukuj i rozegraj dowolną partię zapisując pierwsze 10 posunięć.

Pamiętaj, że zapisujesz wszystkie ruchy dla białych i czarnych!.

---

ZADANIA do domu
Sprawdź kto jest na posunięciu. Wskaż najlepszy ruch..

Zadanie 1	Zadanie 2
Zadanie 3	Zadanie 4
Zadanie 5	Zadanie 6

Zadania - odpowiedzi: 1. Bb5+ 2. G:f7+ 3. d:e5 4. f3 5. d4 6. H:h5+